Interview met coalitiecoördinatoren Daniel Petrovics en Peter Chemweno
De coalitie Responsible Societies staat aan het begin van een dynamisch en divers bouwproces. De vibe binnen de coalitie is positief en er heerst optimisme over de projecten die zijn opgezet. Wat daarbij helpt is dat de coalitie voortbouwt op bestaand onderzoek en aanhaakt op onderwerpen die al leven in Amsterdam en Twente. Voldoende tijd lijkt de meest bepalende succesfactor te zijn. ‘Er is vooralsnog sprake van een veelbelovend huwelijk.’
Sociaal wetenschapper Daniel Petrovics en engineer Peter Chemweno zijn coalitiecoördinatoren van Responsible Societies namens de VU Amsterdam en de UT. ‘Als sociaal wetenschapper hebben we soms de neiging om te dromen en te vergeten dat de wereld zijn fysische beperkingen heeft. Het is dan geweldig om met engineers te werken die ons leren wat wel en wat niet kan. Dat is echt een verrijking,’ aldus Petrovics. Chemweno ziet die verrijking ook. ‘Als engineers houden we ervan om dingen te bouwen. En soms denken we dan te weinig aan de sociale en menselijke touch. Deze coalitie verbreedt mijn horizon en stelt me in staat om nieuwe perspectieven toe te voegen aan mijn technische focus. Daarnaast kunnen we nieuwe contacten leggen en ons netwerk verder uitbouwen.’
Het ijs breken
2021 was volgens Chemweno vooral het jaar van plannen, groepen en mensen bij elkaar brengen, workshops organiseren, kennis maken en het ijs breken. ‘Het was een jaar van veel praten en identificeren wat onze overeenkomsten en verschillen zijn. Aan de hand van onze drie focusgebieden hebben we ervoor gekozen om ons vooralsnog op netto nul uitstoot te concentreren. Daarin willen we nu de eerste stappen gaan zetten, hopelijk met financiële hulp vanuit de interne call die de VU Amsterdam en de UT samen hebben uitgezet.’ Petrovics is blij dat 2022 het jaar van de actie wordt. ‘Als coalitie willen we vooral voortbouwen op bestaand onderzoek en ook aanhaken op onderwerpen die al leven in Amsterdam en Twente. Op basis daarvan starten we verschillende nieuwe projecten.’
Vruchtbare voedingsbodem voor projectvoorstellen
Inhoudelijk gaan die projecten volgens Petrovics over het in de grond houden van fossiele brandstoffen, gemeenschappen voor schone energie, blauwgroene infrastructuur, landgebruik en emissies en koolstofarme datacentra. ‘We hebben de afgelopen tijd diverse sessies rondom deze onderwerpen gehouden en dat was een vruchtbare voedingsbodem om projectvoorstellen te maken voor de interne call. Dit jaar gaan we ook live bijeenkomsten houden voor alle coalitieleden. Daar kunnen we ervaringen gaan uitwisselen en samen kijken hoe de coalitie het werk van de onderzoekers zo goed mogelijk kan ondersteunen. En het is sowieso leuk om elkaar ook eens in het echt te zien.’
Onderdeel van een groter geheel
Werken binnen de coalitie betekent ook extra werk doen. ‘Ja dat klopt, we steken er veel tijd en energie in en ondertussen gaat je reguliere werk ook gewoon door. Daarom is het ook zo mooi dat de projecten binnen de coalitie sterk gelinkt zijn aan het werk dat we al doen. We hoeven het wiel niet helemaal opnieuw uit te vinden,’ aldus Chemweno. Petrovics herkent de extra stappen van werken binnen de coalitie maar dat heeft ook voordelen. ‘Het herinnert mij eraan dat we niet in een bubbel werken maar dat we onderdeel zijn van een groter geheel en elkaar hard nodig hebben. Multi- en interdisciplinair onderzoek wordt steeds belangrijker. Het is dan ook een mooie uitdaging om iedereen bij elkaar te brengen.’ Wat hierbij helpt is de positieve vibe binnen de coalitie. ‘Veel mensen zijn enthousiast en weten elkaar vrij snel te vinden. We verwachten dat de funding vanuit de interne call en de uitwisseling van medewerkers tussen beide universiteiten gaat zorgen voor een verdere versnelling.’
Verschillende doelen en output
Chemweno en Petrovics zijn optimistisch over de projecten die zijn opgezet maar waken er ook voor om niet té ambitieus te zijn. ‘Het zijn pilotprojecten dus dan moet je incalculeren dat niet alles direct een succes is. Bovendien hebben de projecten verschillende doelen en daarmee ook een verschillende output. In het ene project zal het vooral gaan om externe partners te identificeren en aan boord te halen, binnen een ander project is de insteek om verschillende scenario’s uit te werken en weer een ander project koerst vrij direct af op een concreet product of toepassing.’
Dynamisch en divers bouwproces
Volgens beide onderzoekers staat de coalitie echt aan het begin van een dynamisch en divers bouwproces en zijn ze zeer benieuwd wat dat ze allemaal gaat brengen. En wat zien ze daarbij als de meest bepalende succesfactor? ‘Geld is natuurlijk heel belangrijk maar tijd speelt waarschijnlijk een nog belangrijkere rol. Onderzoekers moeten ook echt voldoende tijd krijgen om binnen de coalitie samen te kunnen werken. Het moet meer zijn dan een extra taak. En het zou heel mooi zijn wanneer deze samenwerking in de toekomst ook wordt meegenomen in de beoordeling van je werk.’ En communicatie over de coalitie speelt ook een belangrijke rol. ‘Zoveel mogelijk mensen op allerlei niveau’s moeten op een heldere en aansprekende wijze vertellen wat we doen, hoe we dat doen en vooral waarom we dat doen.’
